Co to jest euroobligacja?
Euroobligacja to papier wartościowy, który ma wszystkie atrybuty klasycznych obligacji, z jedną różnicą – są plasowane poza krajem pochodzenia waluty, w której są denominowane. Obrót euroobligacjami ma miejsce na rynkach (giełdach) międzynarodowych. Najczęściej są one nominowane w euro, dolarach amerykańskich, funtach brytyjskich, jenach oraz frankach szwajcarskich.
Euroobligację można więc określić jako średnio- lub długoterminowy papier wartościowy wystawiany na okaziciela, w którego przypadku emitent (wystawca) jest zobowiązany do spełnienia określonego świadczenia na rzecz jej właściciela. Chodzi tu o zapłatę kwoty euroobligacji wraz z należnymi odsetkami z zachowaniem określonych odstępów czasu aż do momentu, gdy termin wykupu papieru upłynie.
Jak wygląda rynek euroobligacji?
Rynek euroobligacji stanowi przykład rynku doskonale konkurencyjnego. Co to oznacza w praktyce? Otóż to, iż cena euroobligacji kształtuje się na podstawie swobodnej gry popytu i podaży. Identycznie jak w przypadku obligacji krajowych, obligacje denominowane w walucie innej niż waluta kraju, na terenie którego jest plasowana, mogą być sprzedawane na rynku pierwotnym oraz rynkach wtórnych.
W przypadku rynków wtórnych sprzedaż euroobligacji następuje za pośrednictwem banków wyspecjalizowanych w usługach tego typu. Stwarzają one odpowiednie warunki do upłynniania euroobligacji przed terminem ich wykupu.
Rynek euroobligacji zaczął funkcjonować w 1963 roku i od tej pory dynamicznie się rozwija, na co wpływ ma:
- deregulacja rynków finansowych w krajach rozwiniętych
- liberalizacja przepisów dewizowych
- większe zainteresowanie sekurytyzacją, czyli zaciąganiem kredytów w formie papierów dłużnych
- globalizacja rynków finansowych
- wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych
- rozwój technologiczny pozwalający zwiększyć łączność pomiędzy bankami.
Jakie podmioty mogą emitować euroobligacje?
Do emisji euroobligacji uprawnionych jest szereg podmiotów zgrupowanych w cztery sektory, w tym:
- sektor publiczny – obejmuje on rządy, władze lokalne i przedsiębiorstwa państwowe
- sektor prywatny – w jego skład wchodzą wyspecjalizowane instytucje finansowe oraz banki komercyjne
- sektor prywatny niefinansowy – składa się z przedsiębiorstw prywatnych, spółek akcyjnych i korporacji międzynarodowych
- sektor organizacji międzynarodowych – w tym Bank Światowy, Europejski Bank Inwestycyjny i inne regionalne banki rozwoju.
Dla emitenta euroobligacji stanowią one formę długoterminowego kredytu, którego udziela w walucie innej niż krajowa. Uzyskane w ten sposób dochody posłużyć mogą na przykład do sfinansowania znacznego projektu inwestycyjnego czy też spłatę zobowiązań zagranicznych.
Warto wiedzieć, iż większość euroobligacji emitowana jest według brytyjskich regulacji prawnych lub jurysdykcji Stanu Nowy Jork, bez względu na to, gdzie są dystrybuowane i notowane. Terminy wykupu tych papierów wartościowych są zróżnicowane – mogą wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu lat. Najbardziej popularne są jednak te emitowane na okres od 3 do 10 lat.
Jak wygląda plasowanie emisji euroobligacji?
Większość emisji euroobligacji przeprowadzanych jest jednorazowo. Może się ona także odbyć w ramach EMTN – Euro Medium Term Note – Programu Emisji Obligacji Średnioterminowych. Pozwala on na plasowanie emisji w różnych walutach, w wielu transzach oraz w dowolnych terminach.
Na rynku pierwotnym wyróżniamy:
- emisje prywatne – są one przeprowadzane najczęściej przez małe konsorcjum. Czasem emisję przeprowadza jeden bank inwestycyjny, rozprowadzając euroobligacje w zamkniętym kręgu inwestorów.
- emisje publiczne – do ich przeprowadzenia powołuje się specjalne konsorcjum bankowe, które zajmuje się plasowaniem emisji euroobligacji. W jego skład wchodzi:
- grupa kierownicza (zarządzająca) – to banki inwestycyjne, które zajmują się ustalaniem szczegółów emisji z emitentem;
- grupa subskrypcyjna – banki ubezpieczające emisję. Ich zadanie polega na kupnie części euroobligacji i przejęcie w ten sposób części ryzyka;
- grupa dokonująca sprzedaży, która zajmuje się uplasowaniem obligacji na rynku.
W tym miejscu warto wspomnieć także o innych podmiotach zaangażowanych w plasowanie euroobligacji. Są to między innymi agenci, którzy przygotowują papiery do notowań giełdowych i złożenia ich do depozytu, prowadzą rejestr obligatariuszy czy też zajmują się wypłatą należnych im odsetek. Z kolei obligatariusze reprezentowani są przez powiernika.
Tradycyjna emisja euroobligacji na rynku pierwotnym składa się zatem z trzech etapów:
1. Ustalenie wstępnych warunków emisji, poczynienie pierwszych przygotowań do niej oraz sporządzenie niezbędnych dokumentów, w tym zwłaszcza prospektu emisyjnego.
2. Prezentacja euroobligacji inwestorom i kwotowanie, a także pozyskanie wstępnych zleceń na kupno euroobligacji.
3. Sprzedaż euroobligacji i przekazanie środków emitentowi.
Kto może nabyć euroobligacje?
Głównymi podmiotami nabywającymi euroobligacje są:
- inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze emerytalne oraz towarzystwa ubezpieczeniowe
- banki komercyjne
- inwestorzy indywidualni.
Biorąc pod uwagę kraj siedziby, obligacje denominowane w EUR czy też USD najchętniej nabywane są przez inwestorów pochodzących z krajów wysokorozwiniętych. Dzięki zakupowi euroobligacji zyskują oni szansę na osiągnięcie wyższego zysku niż na rynkach krajowych.
Oprocentowanie euroobligacji
Na rynku chętniej kupowane są euroobligacje, które mają oprocentowanie stałe, stąd też właśnie takich papierów wartościowych jest najwięcej. Niemniej emitowane są również euroobligacje o zmiennym oprocentowaniu, przy czym zawsze jest ono oparte na znanej międzynarodowej mierze ekonomicznej. Do takowych zaliczamy między innymi stawkę LIBOR – jest to stopa procentowa kredytów udzielanych na rynku międzynarodowym w Londynie, ustalana o godzinie 11:00 GMT.
Notowania euroobligacji
Obrót wtórny euroobligacjami ma miejsce głównie na rynku pozagiełdowym. Organizują go przede wszystkim instytucje finansowe, które działają na skalę międzynarodową. Niemniej są one także notowane na giełdach papierów wartościowych. Notowania euroobligacji możemy sprawdzić między innymi na London Stock Exchange oraz Luxembourg Stock Exchange.
Euroobligacje w Polsce
Emisja euroobligacji to dla polskich przedsiębiorstw szansa na pozyskania źródła finansowania alternatywnego wobec kredytu bankowego. Jest ona swoistym potwierdzeniem znaczącej pozycji spółki na rynku, gdyż emisja to poważne przedsięwzięcie i nie każdy podmiot jest w stanie sprostać wszystkim wymaganiom.
Przedsiębiorstwo musi:
- posiadać odpowiedni standing finansowy, pozwalający na emisję długu niezabezpieczonego
- mieć rating na poziomie inwestycyjnym
- spełniać warunki odnośnie wielkości emisji – najbardziej pożądane są emisje w kwocie 500 milionów euro.
Z powyższych względów tylko największe polskie spółki, zaliczające się do tak zwanych blue chips, są w stanie pozwolić sobie na emisję euroobligacji. Jeżeli zakończy się ona sukcesem przedsiębiorstwo nie tylko pozyska kapitał, ale również zaistnieje na rynku międzynarodowym, budując swój wizerunek za granicą.
Czym się różnią euroobligacje od obligacji międzynarodowych?
Obligacje międzynarodowe, podobnie jak euroobligacje, to dłużne papiery wartościowe z tą różnicą, iż są denominowane w walucie kraju, w którym są sprzedawane. Ich emisja podlega jurysdykcji kraju plasowania, co jest kolejną cechą odróżniającą je od euroobligacji. Te bowiem obowiązuje porządek prawny kraju wskazanego w prospekcie emisyjnym przez emitenta.